قرآن کریم حوادثی را که در آن بنی اسرائیل بت گوساله ای طلایی ساختند را بازگو می کند. این امر زمانی رخ داد که حضرت موسی علیه السلام از اردوگاه آنان برای دریافت شریعت خارج شد
و قوم موسی بعد از (رفتن) او (به میعادگاه) از زیورهای‌شان گوساله‌ای ساختند، جسد بی جانی که صدای گوساله داشت، آیا نمی‌دیدند که با آنها سخن نمی‌گوید، و به راهی هدایت‌شان نمی‌کند؟! آن را (به پرستش) گرفتند و ستمکار بودند
ارتفاعات (الاعراف) ۱۴۸: ۷
با آن خطای بزرگ، تورات ثبت می‌کند که خداوند فرمان دائمی صادر کرده است. این سومین فرمان در ده فرمان بود
به جهت خود صورت تراشیده یا هیچ تمثالی از آنچه بالا در آسمان، یا از آنچه پایین در زمین، یا از آنچه در آبهای زیر زمین است مساز
تثنیه ۵: ۸
بدون تصاویر
روشن است که قرآن و تورات هم ساختن تصاویر را منع کرده است. هر دو اعلام می کنند که تصاویر به جای پرستش خالق واقعی، به بت پرستی، پرستش تصاویر دروغین منجر می شوند
یقیناً هر تصویری که انسان بسازد، بی جان و بدون گفتار هوشمندانه است، مانند گوساله طلایی که هارون علیه السلام در زمان غیبت حضرت موسی علیه السلام به اشتباه ساخت
اما آیا خالق خود می تواند از هیچ چیزی را که تصویری مناسب از خود است بیافریند؟ آفرینش جهان که در تورات نقل شده، اعلام می کند که او این کار را کرد. تورات در فصل اول خود چنین آورده است:
و خدا گفت»: آدم را بصورت ما و موافق شبیه ما بسازیم تا بر ماهیان دریا و پرندگان آسمان و بهایم و بر تمامی زمین و همۀ حشراتی كه بر زمین می‌خزند، حكومت نماید
پیدایش ۲۶:۱-۲۷
پس خدا آدم را بصورت خود آفرید. او را بصورت خدا آفرید. ایشان را نر و ماده آفرید
“به تصویر خدا”
این که خدا یا الله انسانها را «به صورت خدا» آفرید به چه معناست؟ به این معنا نیست که خداوند دو دست و یک سر دارد. بلکه تورات به این معناست که ویژگی های اساسی ما از جانب خداوند است. ویژگی‌های اساسی غیر جسمانی انسانها از ویژگی‌های مشابه در خداوند ناشی می‌شود. در کتاب ها، خداوند می تواند غمگین، آسیب دیده، عصبانی یا شاد باشد – همان احساساتی که ما داریم. ما هر روز انتخاب و تصمیم می گیریم. خداوند نیز انتخاب و تصمیم می گیرد. ما می توانیم استدلال کنیم و خداوند هم استدلال می کند. ما ظرفیت های عقل، عاطفه و اراده را داریم زیرا خداوند اول آنها را داشت و ما را به صورت خود آفرید. او منبع چیزی است که ما هستیم
ما از “من” و “تو” خودآگاه و آگاه هستیم. ما “آن” غیرشخصی نیستیم. شما اینگونه هستید زیرا خداوند اینگونه است. خدایی که پیامبران را فرستاده غیرشخصیتی مثل “نیرو” در مجموعه فیلم جنگ ستارگان نیست. زیرا او ما را به صورت خود آفرید و ما نیز چنین نیستیم
چرا ما زیبایی را دوست داریم؟
ما همچنین برای هنر، نمایش و زیبایی ارزش قائل هستیم. ما به زیبایی در محیط اطراف خود نیاز داریم. موسیقی زندگی ما را غنی می کند و ما را به رقص وامی دارد. ما عاشق داستان های خوب هستیم زیرا داستان ها دارای قهرمانان، شرورها و درام هستند. داستان های بزرگ این قهرمانان، تبهکاران و درام را در تخیلات ما قرار می دهند. ما از هنر در اشکال مختلف آن برای سرگرمی، آرامش و طراوت خود استفاده می کنیم زیرا خدا یک هنرمند است و ما شبیه او هستیم. سوالی جای سوال دارد: چرا زیبایی را در نمایش، موسیقی، رقص، طبیعت یا ادبیات جستجو می کنیم؟ دنیل دنت، یک آتئیست صریح و متخصص در درک مغز، از دیدگاه بی خدایی پاسخ می دهد
«چرا موسیقی وجود دارد؟ پاسخ کوتاهی وجود دارد و تا آنجا که پیش می‌رود درست است: وجود دارد زیرا ما آن را دوست داریم و از این رو بیشتر از آن را به وجود می‌آوریم. اما چرا ما آن را دوست داریم؟ چون متوجه می شویم که زیباست. اما چرا برای ما زیباست؟ این یک سؤال بیولوژیکی کاملاً خوب است، اما هنوز پاسخ خوبی ندارد
دنیل دنت. شکستن طلسم: دین به عنوان یک پدیده طبیعی. ۴۳
غیر از خدا هیچ پاسخ روشنی برای اینکه چرا همه اشکال هنر برای ما بسیار مهم هستند و چرا آنها را زیبا می‌دانیم وجود ندارد. از نظر تورات به این دلیل است که خداوند چیزها را زیبا آفریده و از زیبایی لذت می برد. ما که به شکل او آفریده شده ایم، همین هستیم. این آموزش عشق ما به هنر را معنا می کند
زیبایی در ریاضیات
ریاضیات ارتباط تنگاتنگی با زیبایی زیبایی شناختی دارد. الگوهای حاصل از نسبت‌های هندسی، فراکتال‌ها و اشکال دیگری را به وجود می‌آورند که به نظر ما زیبا و از نظر ریاضی ظریف هستند. این ویدئو را تماشا کنید که در مورد ظرافت مجموعه ماندلبرو توضیح می‌دهد و بپرسید که چرا مفاهیم انتزاعی مانند اعداد به نظر می‌رسد بر رفتار جهان حاکم هستند. و چرا ما از زیبایی آن قدردانی می کنیم
چرا ما اخلاقیات داریم
«ساخته شدن به صورت خدا» حس درونی ما از اخلاق را توضیح می دهد. ما درک می‌کنیم که رفتار «اشتباه» چیست و رفتار «خوب» چیست – حتی اگر زبان‌ها و فرهنگ‌های ما بسیار متفاوت باشند. استدلال اخلاقی “در” ماست. همانطور که ریچارد داوکینز ملحد معروف می گوید
هدایت قضاوت‌های اخلاقی ما یک دستور زبان اخلاقی جهانی است… مانند زبان، اصولی که دستور زبان اخلاقی ما را تشکیل می‌دهند زیر رادار آگاهی ما هستند
ریچارد داوکینز، توهم خدا . پ.
۲۲۳
داوکینز توضیح می دهد که درست و نادرست مانند توانایی طبیعی ما برای یادگیری زبان در ما ساخته شده است، اما توضیح اینکه چرا ما اینگونه هستیم برای او دشوار است . سوء تفاهم زمانی اتفاق می افتد که ما قبول نکنیم که خداوند به ما قطب نمای اخلاقی ما را داده است. به عنوان مثال این اعتراض را از یک ملحد مشهور دیگر، سم هریس در نظر بگیرید
«اگر حق با شماست که معتقدید ایمان دینی تنها مبنای واقعی اخلاق را ارائه می‌کند، آتئیست‌ها باید کمتر از مؤمنان اخلاقی باشند.»
سام هریس.
۲۰۰۵. نامه ای به یک ملت مسیحی ص ۳۸-۳۹
هریس اشتباه می‌فهمد. تورات به ما می‌گوید که حس اخلاقی ما ناشی از این است که به شکل خدا ساخته شده‌ایم، نه از دینداری. و به همین دلیل است که خداناباوران، مانند بقیه ما، این حس اخلاقی را داریم و می توانند اخلاقی عمل کنند. اما آتئیست ها نمی فهمند چرا ما اینگونه هستیم
چرا ما گویاهستیم؟
نقطه شروع برای درک خود این است که تشخیص دهید شما به شکل خالق ساخته شده اید. درک اهمیتی که افراد برای روابط قائل هستند کار سختی نیست. دیدن یک فیلم خوب خوب است، اما دیدن آن با یک دوست بسیار بهتر است. ما به طور طبیعی به دنبال دوستان و خانواده هستیم تا تجربیات خود را با آنها به اشتراک بگذارند و رفاه خود را بهبود بخشند
از سوی دیگر، تنهایی و روابط خانوادگی یا دوستانه از هم پاشیده ما را تحت فشار قرار می دهد
خدا عشق است
اگر ما به شکل خدا هستیم، پس انتظار داریم که همین تأکید را نزد او بیابیم – و می‌کنیم. انجیل می گوید
و کسی که محبّت نمی‌نماید، خدا را نمی‌شناسد زیرا خدا محبّت است
اول یوحنا ۴: ۸
کتاب مقدس در مورد اهمیتی که خداوند برای عشق ما به او و دیگران قائل است بسیار می نویسد. حضرت عیسی مسیح علیه السلام تعلیم داده است که دو دستور مهم در مورد محبت است.
اگر فقط خدا را به عنوان «وجود متعالی» بدانیم، به وحی در کتابها فکر نمی کنیم. بلکه ما در خیال خود خدایی ساخته ایم. اگرچه او همین است ، اما در رابطه نیز پرشور است. او “عشق” ندارد. او “عشق” است. کتاب مقدس می گوید که خالق چنین است
پس بگذارید خلاصه کنیم. مردم به شکل خدا ساخته شده اند، یعنی ذهن، عواطف و اراده. ما از خود و دیگران آگاه هستیم. ما تفاوت بین درست و غلط را می دانیم. مردم به زیبایی، نمایش، هنر و داستان در تمام اشکال آن نیاز دارند. ما به طور طبیعی به دنبال روابط و دوستی با دیگران هستیم. شما این گونه هستید زیرا خالق ما این گونه است و شما به صورت او آفریده شده اید
شما – تصویری از ارزش
اکنون کمی بیشتر در مورد تصاویر تأمل کنید. ما فقط تصاویر محترم را روی اشیاء با ارزش قرار می دهیم. بنابراین، ارزها در تقریباً همه کشورها تصویری از یک پدر بنیانگذار یا شخصیت محترم از تاریخ آن کشور دارند. به عنوان مثال، اسکناس 100 پوندی مصر تصویر ابوالهول را روی آن دارد. این به این دلیل است که ابوالهول یک میراث ملی ارزشمند و متمایز مصر است. ابوالهول معمولی نیست اما ارزشمند است. شما هرگز ارزی را با تصویری از یک شیء معمولی مانند پرتقال نخواهید دید. ارزش ذاتی یک تصویر از چیزی که تصویری از آن است ناشی می شود. تصویری از ابوالهول برای مصریان ارزشمند است، بنابراین آنها آن تصویر را روی چیزی که برایشان ارزشمند است، مانند پول خود قرار می دهند
به همین ترتیب، چون شما در تصویر خداوند هستید (و نه به شکلی دیگر )، بسیار ارزشمند هستید. شما صرف نظر از ثروت، سن، تحصیلات، موقعیت اجتماعی، زبان و جنسیت خود دارای ارزش و منزلت هستید، صرفاً به این دلیل که «شکل خدا» هستید. خداوند این را می‌داند و می‌خواهد که شما نیز این را درک کنید
مشکلات! چرا؟
اما اگر خداوند ما را به صورت خود آفریده است، چرا اینقدر کورکورانه احمق هستیم. خداوند در سوره اول تورات، مردم را به فرمانروایی یا مدیریت طبیعت واداشت. اما در زمان حضرت موسی مردم در عوض طبیعت را مانند گوساله طلایی می پرستند. چه اتفاقی افتاد که این دستور را معکوس کرد؟ چرا جهان پر از چرخه های بی پایان فساد، رنج و مرگ است اگر مردم شبیه او باشند؟
تورات چگونگی به وجود آمدن این وضعیت را بازگو می کند. این توضیح می دهد که چرا وقتی خداوند به انسان نگاه می کند اکنون می بیند (به گفته زبور )
احمق در دل خود می‌گوید که خدایی نیست. کارهای خود را فاسد و مکروه ساخته‌اند و نیکوکاری نیست
مزمور ۱۴: ۱-۳
خداوند از آسمان بربنی‌آدم نظر انداخت تا ببیند که آیا فهیم و طالب خدایی هست
همه روگردانیده، با هم فاسد شده‌اند. نیکوکاری نیست یکی هم نی